Sümük yemenin herhangi bir faydası olup olmadığı tam olarak bilinmemekle birlikte, bu alışkanlığın vücudu bazı mikroplara maruz bırakabileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır.
1995 yılında yapılan bir çalışmada, %91 oranında insanın burnunu karıştırdığını itiraf etti. Ancak kaç kişinin sümük yediği net değildir. Bu alışkanlığın tıp dilindeki adı mukofagidir.
Bu makale, sümük yemenin faydalarına ve potansiyel risklerine odaklanmaktadır. Ayrıca çocukların neden bazen bu alışkanlığı edindiğini ve aşırı burun karıştırmayı nasıl durdurabileceğinizi veya azaltabileceğinizi açıklamaktadır.
Sümük Yemenin Faydaları
Sümük yemenin faydaları olduğuna dair çok fazla araştırma yoktur. Ancak bir çalışma, sümükte bulunan tükürük müsinlerinin dişlerde koruyucu bir bariyer oluşturmaya yardımcı olduğunu öne sürmektedir. Bu bariyer diş çürüklerini azaltabilir.
Başka bir çalışma güvenilir kaynak ise tükürük mucinlerinin Candida albicans gibi belirli mikropları baskılamaya yardımcı olabileceğini belirtmektedir. Bunlar, ağız pamuğuna neden olan ana mikroptur.
Bilim insanlarının, sümük yemenin herhangi bir sağlık faydası olup olmadığını belirlemek için daha fazla araştırma yapması gerekiyor.
Sümük Yemenin Potansiyel Riskleri
Sümük yemenin riskleri hakkında daha güvenilir araştırmalar mevcuttur.
Burundaki mukus, vücuda girmeye çalışan virüsler ve bakteriler için bir filtre görevi görür. Sonuç olarak her bir sümük içinde bir dizi zararlı mikroorganizma bulunabilir.
Aşağıda, sümük yemenin diğer bazı potansiyel risklerini göreceksiniz.
Enfeksiyonlar
Burnunu karıştıran kişilerin burunlarında Staphylococcus aureus bakterisi seviyeleri daha yüksektir. Ancak kişi yanlışlıkla burnunu kaşırsa veya kanatırsa, potansiyel olarak enfeksiyona neden olabilir.
İnsanlar bazen staphylococcus bakterilerinin neden olduğu enfeksiyonlara kısaca “staf enfeksiyonları” der. Staph enfeksiyonunun semptomları şunları içerir:
- Kızarıklık
- Şişkinlik
- Cilt lekeleri
- İltihap dolu çıbanlar
- Ağrı
- Ateş
Bazen staph enfeksiyonu kendi kendine geçer. Geçmezse, doktor ağızdan antibiyotik veya lokal antimikrobiyal tedaviler önerebilir. Bir kişide çıban varsa, doktor lokal anestezi altında onları boşaltır.
Burun Kanamaları
Burnu döşeyen mukoza zarında birçok kan damarı bulunmaktadır. Aşırı burun karıştırma, mukoza zarına zarar vererek burun kanamalarına (epistaksis) neden olabilir.
Hamile kadınlar özellikle burun karıştırma konusunda dikkatli olmalıdır, çünkü hamilelik hormonları kan akışını artırabilir ve burundaki kas dokularını gevşeterek daha sık burun kanamalarına neden olabilir.
Burun Lezyonları
Aşırı burun karıştırma, burun boşluğunda lezyonlara neden olabilir. Burun lezyonlarının semptomları şunları içerir:
- Burun tıkanıklığı
- Burun akıntısı
- Burun kanaması
- Yüzde şişlik
- Ağrı
Yukarıdaki semptomları yaşıyorsanız vazelin sürmek, burun kanallarının kurumasını önlemek için tuzlu sprey kullanmak veya lokal ağrı kesici kremler kullanmaktan oluşabilir.
Çocukların Sümük Yemesi Zararlı mı?
Küçük çocukların burun karıştırdığını görmek alışılmadık bir durum değildir. Bunun nedeni, henüz mendile sümkürmek gibi başka bir burun temizleme yöntemi bilmiyor olabilirler.
Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre merak ve can sıkıntısı, çocuklarda burun karıştırmanın iki ana faktörüdür.
Burnunu karıştırmak, sümük yemek ve sonrasında ellerini yıkamamak, çocukların fark etmeden virüs ve bakteri yayabileceği anlamına gelir. Güvenilir kaynaklar tarafından yapılan çalışmalar, çocuklu evlerde soğuk algınlığı virüslerinin, örneğin rhinovirüsün daha yaygın olduğunu göstermektedir.
Bir çocuğun elini meşgul tutmak ve onu burun karıştırmaktan uzaklaştırmak, genellikle bu alışkanlığı azaltmanın en iyi yoludur. Çocuğu oyun oynamadan ve yemek yemeden önce sık sık ellerini yıkmaya teşvik etmek, enfeksiyonun yayılmasını azaltmaya yardımcı olacaktır.
Burnunu kanatacak kadar burun karıştıran veya kaygılı hissettiğinde bunu yapan çocuklar bir doktora görünmelidir. Doktor, alışkanlığı azaltmanın yollarını önerebilir veya çocuğu bir ruh sağlığı uzmanına yönlendirebilir.