Beyan edilen gelir, bir kişinin veya kuruluşun, vergi dairesine beyan ettiği gelirdir. Bu gelir türü, bir kişinin veya kuruluşun, bir vergilendirme döneminde elde ettiği toplam geliri ifade eder.
Beyan edilen gelir, aşağıdaki gelirleri içerebilir:
- Ücret geliri: Ücret geliri, bir kişinin veya kuruluşun, bir işverene bağımlı olarak yaptığı iş karşılığında elde ettiği gelirdir. Ücret geliri, maaş, ikramiye, prim, ücretli izin ve kıdem tazminatı gibi ödemeleri içerir.
- Kira geliri: Kira geliri, bir kişinin veya kuruluşun, bir mülkü başkasına kiralamasından elde ettiği gelirdir. Kira geliri, genellikle aylık veya yıllık olarak ödenir.
- Faiz geliri: Faiz geliri, bir kişinin veya kuruluşun, parasını bir bankaya yatırmasından veya diğer finansal ürünlere yatırmasından elde ettiği gelirdir. Faiz geliri, genellikle düzenli olarak, örneğin her üç ayda bir veya yılda bir ödenir.
- Temettü geliri: Temettü, bir şirketin hissedarlarına yaptığı kar payıdır. Temettü, genellikle düzenli olarak, örneğin her üç ayda bir veya yılda bir ödenir.
- Kendi işinden elde edilen gelir: Bir kişinin veya kuruluşun, kendi işini kurarak elde ettiği gelirdir. Bu gelir, genellikle kar ve zarar hesaplarına göre belirlenir.
- Kendi arazisinden elde edilen gelir: Bir kişinin veya kuruluşun, kendi arazisini kiralayarak veya satarak elde ettiği gelirdir.
- Diğer gelirler: Bu kategoriye, yukarıda sayılan gelirlere girmeyen, ancak vergilendirilmesi gereken gelirler dahildir. Örneğin, ikramiyeler, primler, sigorta tazminat ödemeleri, miraslar ve hibeler bu kategoriye girebilir.
Beyan edilen gelir, vergilendirmenin temelini oluşturur. Bir kişinin veya kuruluşun, vergilendirilmesi gereken geliri, beyan edilen geliri esas alınarak belirlenir.
Beyan edilen gelir, aşağıdaki şekillerde beyan edilebilir:
- Yıllık beyan: Bir kişinin veya kuruluşun, bir vergilendirme döneminde elde ettiği tüm gelirleri, yıllık olarak beyan etmesi gerekir.
- Hazır beyan: Geliri belirli bir sınırı aşmayan mükelleflerin, yıllık beyan yerine hazır beyan seçeneğinden yararlanmaları mümkündür. Hazır beyan, vergi dairesinin hazırladığı beyannamenin mükellef tarafından onaylanarak vergi dairesine teslim edilmesidir.
- Özel beyan: Belirli durumlarda, mükelleflerin, yıllık beyan veya hazır beyan yerine özel beyan seçeneğinden yararlanmaları mümkündür. Özel beyan, mükellefin kendi hazırladığı beyannamenin vergi dairesine teslim edilmesidir.
Beyan edilen gelirin eksik veya yanlış beyan edilmesi, vergi cezasına tabidir. Vergi cezasının miktarı, beyan edilen gelirin eksik veya yanlış beyan edilme miktarına göre belirlenir.